معمولا پس از ضربه خوردن هر قسمت از بدن , برای تشخیص و اطلاع دقیق از ناهنجاری در ناحیه مورد نظر , پزشک بلافاصله درخواست عکس رادیولوژی می کند . برای آشنایی با رادیولوژی و نحوه عملکرد آن با ما همراه باشید.
رادیولوژی چیست ؟
برای آشنایی با رادیولوژی ابتدا باید بدانید رادیولوژی یعنی چه ؟ رادیولوژی از دو کلمه ( Radio ) به معنی تابش موج و کلمه ( logus ) به معنی بیان می باشد . کلمه رادیولوژی به معنی تصویری است که توسط تاباندن نوعی موج خاص آشکار شده است . رادیولوژی یکی از شاخه های تصویربرداری و پرتو درمانی در حوزه پزشکی و درمانی است . در این روش از طریق پرتوهای یون ساز , از نواحی مختلف بدن عکس برداری صورت می گیرد .
اشعه X به راحتی از مواد گازی , جامد و مایع عبور می کند . تنها چیزی که مانع از نفوذ اشعه X می شود سرب است . به همین دلیل در اتاق های تصویربرداری رادیولوژی برای حفاظت بیشتر پرسنل و حتی افراد بیرون اتاق , در دیوار ها از ورقه های سربی استفاده می شود .
از توزیع پرتوهای X که بر روی یک فیلم و یا به اصطلاح “کلیشه” تابیده می شود , تصویر برداری صورت می گیرد .
پرسنل رادیولوژی
در بخش رادیولوژی بیمارستان ها و یا مراکز پزشکی , معمولا افرادی به صورت مستقیم و غیرمستقیم به رادیولوژیست ها کمک می کنند . در ادامه با این اشخاص بیشتر آشنا خواهیم شد:
تکنولوژیست رادیولوژی
یکی از پرسنل های مربوط به بخش رادیولوژی تکنولوژیست است . عمل تصویربرداری توسط تکنولوژیست انجام می گیرد .
پزشک رادیولوژی
پزشک در تصویربرداری نقشی ندارد . مگر در موارد خاصی مثل فلوروسکپی و یا سونوگرافی . تشخیص بیماری و ناهنجاری ها توسط پزشک رادیولوژیست انجام می گیرد . رادیولوژیست ها به عنوان مشاور پزشک های بالینی در روند تشخیص به آن ها کمک می کنند .
فیزیکدان پزشکی
تخصص فیزیکدان پزشکی در تضمین کیفیت و سلامت میزان دستگاه رادیولوژی است .
دستگاه تصویربرداری رادیولوژی
دستگاه های رادیولوژی به چند نوع تقسیم می شوند .
دستگاه رادیولوژی ساده که برای تصویبربرداری از ریه و استخوان ها و .. مورد استفاده قرار می گیرد .
دستگاه رادیولوژی دیجیتال که اغلب برای آنژیوگرافی از آن استفاده می شود .
دستگاه CT-Scan که برای تصویربرداری دیجیتال مقطعی استفاده می شود . این دستگاه به لحاظ تصویری بدن را همانند کالباس به صورت ورقه ورقه نشان می دهد .
معایب تصویربرداری رادیولوژی
انجام تصویربرداری به روش رادیولوژی ایجاد درد و خون ریزی در بدن نمی کند , اما بی ضرر هم نیست .برای میزان شدت و انرژی موج , استاندارهایی در پزشکی تعریف شده است که طبق آن ها پرتو تابانده می شود . و کنترل میزان پرتو همان طور که گفته شد بر عهده فیزیکدان پزشکی است .
استفاده زیاد از دستگاه رادیولوژی می تواند منجر به آسیب های جدی شود .
رایج ترین دستگاه های رادیولوژی
رایج ترین دستگاه هایی که در رادیولوژی کاربرد دارند به شرح زیر است :
دستگاه اشعه X : این دستگاه به کمک نوعی تابش الکترومغناطیس , از داخل بدن تصاویر بدون شکافی را تصویربرداری می کند .
دستگاه CT-Scan : برای تهیه تصاویر مقطعی از نواحی مختلف بدن از این دستگاه استفاده می شود . برای تشخیص بیماری در بافت نرم بدن از این روش استفاده می شود .
دستگاه MRI : در این دستگاه از میدان مغناطیسی برای تصویربرداری استفاده می کنند . معمولا برای عکس برداری از استخوان ها و مفاصل از این دستگاه استفاده می شود .
رادیولوژی مداخله
رادیولوژی مداخله از تکنولوژی تصویربرداری مثل CT-Scan و MRI و UltraSound استفاده می کند . با این روش نیاز به جراحی برای درمان بیماری های خاص از بین می رود . به بیماران آرام بخش داده می شود ولی در حین انجام رادیولوژی مداخله , بیهوش نمی شوند . از رادیولوژی مداخله برای درمان انواع سرطان ها , درمان گرفتگی رگ ها , کمر درد و درمان مشکلات و کلیوی و همچنین کبدی استفاده می شود .
