تفاوت سی تی اسکن با تزریق و بدون تزریق چیست؟ سی تی اسکن یکی از روش‌های رایج تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها و آسیب‌ها استفاده می‌شود. این روش با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر، تصاویری دقیق از بدن ایجاد می‌کند. یکی از تفاوت‌های اصلی در انجام سی تی اسکن، استفاده یا عدم استفاده از ماده حاجب است.
در این مطلب با ما همراه باشید تا با این دو روش از سی تی اسکن آشنا شوید.
سی تی اسکن بدون تزریق
این روش از سی تی اسکن تصویربرداری از داخل بدن است که در آن از ماده حاجب استفاده نمی‌شود. در این روش، دستگاه سی تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری دقیق از بافت‌های مختلف بدن تهیه می‌کند. این تصاویر برای تشخیص شکستگی استخوان‌ها، تومورهای استخوانی، عفونت‌ها و برخی از بیماری‌های ریوی مفید هستند.
در سی تی اسکن بدون تزریق، دستگاه سی تی اسکن با چرخیدن به دور بدن، تصاویر متعددی از زوایای مختلف می‌گیرد. سپس این تصاویر توسط کامپیوتر ترکیب شده و تصویری سه بعدی از ناحیه مورد نظر ایجاد می‌کند.
همچنین آشنا شوید با: چاپ عکس رادیولوژی و ام آر آی
مزایا سی تی اسکن بدون تزریق
این سی تی اسکن یک روش تصویربرداری پزشکی است. که به دلیل عدم استفاده از ماده حاجب، مزایای قابل توجهی دارد. سرعت بیشتر، هزینه کمتر و عوارض جانبی کمتر از جمله مهمترین مزایای این روش هستند. با توجه به اینکه در این روش نیازی به تزریق ماده حاجب نیست، مراحل آماده‌سازی و انجام آن ساده‌تر بوده و زمان کمتری می‌برد.
همچنین، هزینه این نوع سی تی اسکن معمولاً کمتر از سی تی اسکن با تزریق است. از آنجایی که ماده حاجب ممکن است در برخی افراد باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات کلیوی شود، حذف آن از فرآیند تصویربرداری، خطر بروز این عوارض را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. به طور کلی، این روش از سی تی اسکن یک روش ایمن و کارآمد برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها و آسیب‌ها است.
محدودیت‌های سی تی اسکن بدون تزریق
با وجود مزایای فراوان، این سی تی اسکن محدودیت‌هایی دارد. یکی از مهمترین محدودیت‌های این روش، عدم توانایی در نشان دادن جزئیات بافت‌های نرم است. از آنجایی که ماده حاجب برای برجسته‌سازی بافت‌های نرم و رگ‌های خونی استفاده می‌شود، در سی تی اسکن بدون تزریق، این بافت‌ها به خوبی قابل رویت نیستند.
همچنین، این روش برای تشخیص برخی بیماری‌ها که نیاز به ارزیابی دقیق عروق خونی دارند، مانند ترومبوز ورید عمقی، مناسب نیست. بنابراین، اگر پزشک به اطلاعات دقیقی از بافت‌های نرم یا عروق خونی نیاز داشته باشد، ممکن است سی تی اسکن با تزریق را توصیه کند.
سی تی اسکن با تزریق
این سی تی اسکن روشی برای تصویربرداری دقیق از داخل بدن است که در آن از یک ماده حاجب استفاده می‌شود. این ماده حاجب معمولاً حاوی ید است و قبل از انجام اسکن به صورت وریدی تزریق می‌شود. ماده حاجب به برجسته شدن رگ‌های خونی، اندام‌ها و سایر بافت‌ها در تصاویر کمک می‌کند و به پزشک اجازه می‌دهد جزئیات بیشتری را مشاهده کند.
در حین انجام اسکن، دستگاه سی تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری از زوایای مختلف می‌گیرد و کامپیوتر این تصاویر را به یک تصویر سه بعدی تبدیل می‌کند. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌ها و آسیب‌های مختلفی مانند تومورها، عفونت‌ها، لخته‌های خون و مشکلات قلبی را تشخیص دهند.
مزایای سی تی اسکن با تزریق
این سی تی اسکن، به دلیل استفاده از ماده حاجب، تصاویر بسیار دقیق‌تری از بافت‌های نرم، رگ‌های خونی و اندام‌های داخلی بدن ارائه می‌دهد. این روش به پزشکان اجازه می‌دهد تا جزئیات بسیار ریزی را مشاهده کنند که در سی تی اسکن بدون تزریق قابل رویت نیست. به همین دلیل، این نوع سی تی اسکن در تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها، از جمله تومورها، عفونت‌ها، لخته‌های خون و مشکلات قلبی عروقی بسیار مفید است.
علاوه بر این، تصاویر با کیفیت بالای این روش به پزشکان کمک می‌کند تا مرحله بیماری را دقیق‌تر تعیین کرده و برنامه درمانی مناسب‌تری را برای بیمار انتخاب کنند.
محدودیت‌های سی تی اسکن با تزرق
یکی از مهمترین محدودیت‌ها، احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک به ماده حاجب است که می‌تواند از خارش و کهیر تا مشکلات تنفسی شدید متغیر باشد. همچنین، بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی باید با احتیاط بیشتری از این روش استفاده کنند، زیرا کلیه‌ها مسئول دفع ماده حاجب از بدن هستند.
علاوه بر این، اشعه ایکس به کار رفته در سی تی اسکن، اگرچه میزان آن در دستگاه‌های مدرن به حداقل رسیده است، اما می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را به ویژه در صورت انجام مکرر این آزمایش، افزایش دهد. همچنین، هزینه بالای سی تی اسکن با تزریق نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری، از دیگر محدودیت‌های آن محسوب می‌شود.
چه زمانی به سی تی اسکن با تزریق نیاز است؟
این روش از سی تی اسکن زمانی ضروری است که پزشک به تصاویر دقیق‌تری از بافت‌های نرم، رگ‌های خونی و اندام‌های داخلی نیاز داشته باشد. این روش به ویژه برای تشخیص و ارزیابی بیماری‌هایی مانند تومورها، عفونت‌ها، لخته‌های خون، مشکلات قلبی عروقی و بیماری‌های کبدی بسیار مفید است.
ماده حاجب تزریقی، جزئیات بیشتری را در تصاویر آشکار می‌کند و به پزشک امکان می‌دهد تا اندازه، شکل و محل دقیق ضایعات را بهتر تشخیص دهد .همچنین، این سی تی اسکن برای ارزیابی پاسخ به درمان و پیگیری پیشرفت بیماری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آماده‌سازی قبل از سی تی اسکن بدون تزریق
آماده‌سازی قبل از این نوع سی تی اسکن معمولاً ساده‌تر از سی تی اسکن با تزریق است .به طور کلی، نیازی به ناشتایی طولانی مدت یا مصرف داروهای خاص قبل از انجام این نوع سی تی اسکن نیست. با این حال، بهتر است قبل از انجام سی تی اسکن، تمام جواهرات، عینک، پروتزهای دندانی و سایر اشیاء فلزی را از خود دور کنید، زیرا این اشیاء ممکن است در تصاویر ایجاد اختلال کنند.
آماده‌سازی قبل از سی تی اسکن با تزریق
آماده‌سازی قبل از این نوع سی تی اسکن شامل چند مرحله مهم است. ابتدا، پزشک به شما در مورد این روش و خطرات احتمالی آن توضیح خواهد داد و از شما خواسته می‌شود تا فرم رضایت‌نامه را امضا کنید. همچنین، پزشک از شما در مورد سابقه بیماری‌ها، آلرژی‌ها، داروهایی که مصرف می‌کنید و بارداری احتمالی سوال خواهد پرسید. به دلیل استفاده از ماده حاجب، ممکن است از شما خواسته شود که چند ساعت قبل از انجام سی تی اسکن چیزی نخورید و ننوشید.
در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهایی برای کاهش خطر واکنش‌های آلرژیک به ماده حاجب تجویز کند .همچنین، بهتر است تمام جواهرات، عینک و سایر اشیاء فلزی را از خود دور کنید، زیرا این اشیاء ممکن است در تصاویر ایجاد اختلال کنند.
آشنا شوید با: تبدیل سی دی سی تی اسکن
نتیجه‌گیری
انتخاب بین این دو روش سی تی اسکن به نوع بیماری، علائم بیمار و نظر پزشک بستگی دارد .هر دو نوع سی تی اسکن مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. مهمترین نکته این است که قبل از انجام سی تی اسکن، با پزشک خود در مورد مزایا، معایب و خطرات هر دو روش مشورت کنید.
