در سالهای اخیر با پیشرفت علم و فناوری مخصوصا در زمینهی پزشکی، دستگاههای متنوعی برای تشخیص بهتر بیماری و در نتیجه درمان بهتر و سریع تر طراحی شده اند. این دستگاه که اکثرا با استفاده از اشعههای ایکس و یا مغناطیسی عمل میکنند، کمک شایانی به علم پزشکی کرده اند. به این صورت که از این گونه دستگاهها برای عکس برداری از نقاط مختلف بدن شخص بیمار و برسی اندامهای گوناگون استفاده میشود. یکی از معروف ترین این گونه دستگاه ها، دستگاه امآرآی بوده که در اکثر بیماریها میتوان از آن برای تشخیص و در نتیجه درمان بهتر استفاده کرد. در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی دستگاه امآرآی به نحوهی کارکرد این دستگاه و نحوهی اسکن عکس امآرآی بپردازیم.
امآرآی چیست و دستگاه امآرآی به چه صورت کار میکند؟
امآرآی که مخفف کلمهی magnetic resonance imaging است، تکنیکی پزشکی برای عکس برداری از بخشهای مختلف بدن است. در این تکنیک پزشکی با استفاده از امواج مغناطیسی و اموج رادیویی بخشها و اندامها مختلف بدن را مورد برسی قرار میدهند. به این صورت که، یک میدان مغناطیسی در حوزهی داخل و اطراف دستگاه ایجاد شده و به دلیل آن که بدن انسان از آب تشکیل شده و آب نیز از مولکول های قطبی (مولکولهایی که در حضور میدان مغناطیسی جهت گیری میکنند) تشکیل شده است، به هنگام ایجاد میدان مغناطیسی داخل دستگاه و قرار گرفتن بدن شخص بیمار داخل دستگاه، این مولکولها که قبلا به صورت کاتورهای و نامنظم وجود داشتند، حالا جهت گیری کرده و به صورت ردیفی و منظم قرار خواهند گرفت.
در مرحلهی بعد در حین اینکه این مولکول های آب در سر تا سر بدن انسان به صورت منظم و ردیفی قرار گرفته اند، امواج رادیویی منتشر میشوند. ابن امواج رادیویی فقط به بخشی از بدن بیمار که نیاز به برسی داشته ساطع میشوند. برای مثال برای شخصی که ناراحتی کمر داشته و نیاز دارد استخوانهای کمرش مورد برسی قرار بگیرند، امواج رادیویی به سمت کمر و اطراف آن منتشر میشود. سپس مولکولها در این بخش بدن، امواج را دریافت کرده و به حالت کاتورهای خود بازمیگردند. در این هنگام، امواج جذب شده را به طرزی نشر میدهند و این نشر توسط دستگاههایی که در اطراف دستگاه امآرآی تعبیه شده اند دریافت میشوند. این امواج نشر شده به طور میتوانند نحوهی عملکرد بخش خاصی از بدن را برسی کنند. در وحلهی اول نتیجه به صورت عکس ظاهر شده و در نهایت ریپورت توسط متخصان مخصوص نوشته و صادر میشوند.
تبدیل ام ار ای به کلیشه بیشتر بخوانید
مرحله اسکن عکس امآرآی
نکتهی دیگری که باید به آن توجه شود این است این دستگاه عوارض خاصی به جای نمیگذارند، بسیاری از افراد این تصور را دارند که به دلیل استفاده از اشعه و امواج رادیویی در این نوع دستگاه، عوارض خطرناکی بعد از انجام این اسکن به وجود خواهد آمد. توجه داشته باشید که دستگاه امآرآی برخلاف اکثر دستگاههای دیگر که برای تصویر برداری در علم پزشکی به کار برده میشوند که از اشعهی ایکس برای تصویر برداری در آنها استفاده میشود خطرناک نبوده و عوارض خطرناکی به جای نخواهند گذاشت. زیرا در این دستگاه از امواج رادیوی و میدانهای مغناطیسی استفاده میشود.
از انواع اسکن عکس امآرآی میتوان به امآرآی مغزی و نخاعی که اکثرا برای تشخیص بیماریهایی همچون تومور، سکته مغزی، اختلالات نخاعی و… استفاده میشود و به امآرآی قلب و عروق خونی و به امآرآی کلیه، طحال، رحم و لوزالمعده اشاره کرد.
نحوهی اسکن عکس امآرآی
همانطور که کمی قبل تر ذکر شد پس از انجام اسکن امآرآی از اندام یا عضو بدن شخص بیمار، عکسهایی از اندام مورد نظر تهیه و به کامپیوترهای فوق پیشرفتهی متصل به دستگاه امآرآی فرستاده میشود. کارشناسان متخصص این عکسها را مورد برسی قرار داده و به صورت ریپورت نهایی آن را چاپ میکنند. در واقع ابتدا اسکن عکس امآرآی از بدن بیمار صورت خواهد گرفت که نحوهی انجام آن به صورت کامل در بالا برسی شد و سپس بعد از اسکن عکسهای امآرآی، ریپورت نهایی صادر میشود.
با انواع نرم افزار آنالیز عکس رادیولوژی بیشتر آشنا شوید
جمع بندی
با توجه به اهمیت و حساسیت بسیاری از بیماریها همیشه تشخیص درست در آنها امری بسیار مهم و ضروری است. در سالهای اخیر به کمک دستگاههای فوق حرفهای عکس برداری مانند امآرآی، تشخیص اکثر این بیماریها بسیار راحت تر شده اند. که به کمک این دستگاه از اندام بیماری عکسهایی گرفته میشود و پس از اسکن عکس امآرآی ریپورت تهیه و بیماری تشخیص داده میشود.