در این مطلب به بهترین زمان سونوگرافی شکم و لگن اشاره شده است. از نظر پزشکان سونوگرافی شکم و لگن یک روش تصویربرداری غیر تهاجمی بوده و برای تشخیص و بررسی مشکلات مرتبط با این دو منطقه بدنی استفاده می‌شود. این فرایند تصویربرداری، از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از داخل بدن استفاده کرده و به پزشکان کمک می‌کند تا ساختارها و اعضای داخلی مانند کلیه‌ها، کبد، مثانه، رحم (در صورت مربوط بودن) و سایر اعضا را بررسی کنند.
این روش غیرتهاجمی، که بدون استفاده از پرتوهای مضر است، معمولاً برای تشخیص انواع مشکلات از جمله التهابات، توده‌های خوش‌خیم و بدخیم، نقص‌های عضلانی و سایر اختلالات استفاده می‌شود.
همچنین بخوانید: تبدیل سی دی سی تی اسکن
پزشکان معمولا برای کدام بیماری‌ها سونوگرافی شکم و لگن را توصیه می‌کنند؟
پزشکان معمولاً برای تشخیص و بررسی مشکلات و بیماری‌های مختلفی سونوگرافی شکم و لگن را توصیه می‌کنند، از جمله:
- مشکلات گوارشی: مانند زخم معده، التهاب کبد، یائسگی صفراوی، عفونت‌های مجاری گوارشی و سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و…
- ادراری: نظیر التهاب مجاری ادراری، کلیه‌های پلی‌کیستیک، سنگ کلیه و بزرگی پروستات و…
- مشکلات تولید مثلی: مانند عفونت‌های تناسلی، توده‌های تخمدان و سایر اختلالات تخمدان
- عفونت‌ها و التهابات: مانند التهاب‌های رحم و لوله‌های فالوپی و عفونت‌های تناسلی و…
- بررسی مشکلات حاملگی: از جمله ارزیابی رشد و توسعه جنین و بررسی مشکلات معلولین (placental problems)
بهترین زمان سونوگرافی شکم و لگن چه زمانی است؟
به عنوان یک قانون عمومی، زمان مناسب برای انجام سونوگرافی شکم و لگن بستگی به نوع مشکل و علائم شما دارد. اما در برخی موارد عمومی، زمان‌های زیر ممکن است مناسب باشند:
- مشکلات گوارشی یا ادراری: اگر علائمی مانند درد مزمن، تورم، تغییرات در الگوی دفع مداوم، تغییرات در ادرار، یا علائمی مشابه دیگر وجود دارد، پزشک ممکن است سونوگرافی را در همان زمان توصیه کند که علائم بروز می‌کنند.
- در مورد مشکلات تولید مثلی: اگر شما علائمی مانند درد یا ناراحتی در منطقه تخمدان، خونریزی و … دارید، پزشک بلافاصله سونوگرافی را توصیه می‌کنند.
- بررسی مشکلات حاملگی: سونوگرافی معمولاً در طول دوران بارداری انجام می‌شود، از جمله سونوگرافی اولیه (در هفته‌های اولیه) برای تایید بارداری و سونوگرافی‌های تکمیلی در دوره‌های بعدی برای ارزیابی رشد و توسعه جنین و بررسی مشکلات احتمالی توصیه می‌شود.
با این حال، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا زمان مناسب برای انجام سونوگرافی شکم و لگن را برای شرایط خاص شما تعیین کند.
اصطلاحاتی مهمی که در سونوگرافی وجود دارد چیست؟
برخی اصطلاحات به طور خاص در زمینه‌ی پزشکی و تصویربرداری پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به توضیح هر کدام از این اصطلاحات می‌پردازیم:
✓چاپ عکس رادیولوژی و ام آر آی
- رادیولوژی: این اصطلاح به تصویربرداری پزشکی با استفاده از اشعه‌ی X و دیگر اشعه‌های الکترومغناطیسی اطلاق می‌شود، مانند رادیوگرافی، توموگرافی، سی تی اسکن و ماموگرافی
- ام آر آی (MRI): این اصطلاح مخفف Magnetic Resonance Imaging بوده و یک تکنیک تصویربرداری پزشکی است که از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از داخل بدن استفاده می‌کنند.
چاپ عکس رادیولوژی و ام آر آی به معنای چاپ تصاویری است که از فرآیند تصویربرداری با استفاده از رادیولوژی و MRI حاصل شده است.
✓چاپ تصاویر سی تی اسکن به کاغذ
- سی تی اسکن (CT Scan): یک روش تصویربرداری پزشکی است که از ترکیب تصاویر رادیوگرافی با استفاده از رایانه برای تولید تصاویر دقیق از داخل بدن استفاده می‌کند.
- چاپ تصاویر سی تی اسکن به کاغذ به معنای چاپ تصاویری است که از فرآیند تصویربرداری با استفاده از CT Scan حاصل شده است.
✓تبدیل CD ام ار آی به کلیشه
- کلیشه: یک نسخه فیزیکی از تصویر بوده و بر روی فیلم یا صفحه‌ی حساسیتی چاپ می‌شود.
تبدیل CD ام آر آی به کلیشه به معنای تولید نسخه‌های فیزیکی از تصاویر MRI که از طریق CD به دست آمده‌اند است.
✓تبدیل سی دی رادیولوژی به کلیشه
سی دی رادیولوژی یک محمول دیجیتال بوده و تصاویر تشخیصی رادیولوژی بر روی آن ذخیره می‌شود. تبدیل سی دی رادیولوژی به کلیشه به معنای تولید نسخه‌های فیزیکی از تصاویر رادیولوژی بر روی سی دی ذخیره شده است.
بخوانید: چاپ عکس رادیولوژی و ام آر آی
سونوگرافی شکم با لگن چه تفاوتی دارد؟
سونوگرافی شکم و سونوگرافی لگن هر دو از فناوری تصویربرداری با فرکانس‌های صوتی استفاده می‌کنند. اما هر کدام به بخش مختلفی از بدن تمرکز داشته و اهداف خاص خود را دارد.
-
سونوگرافی شکم
در این سونوگرافی به تصویربرداری از بخش‌های مختلف شکم از جمله کبد، صفراوی، کلیه‌ها، مثانه، روده‌ها و غده‌های تخمدان و رحم (در صورتی که در زنان) می‌پردازد، این نوع سونوگرافی معمولاً برای تشخیص مشکلات مرتبط با این بخش‌های بدن مانند سنگ‌های صفراوی یا کلیوی، توده‌های غده‌ای، التهابات و آسیب‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
-
سونوگرافی لگن
به تصویربرداری از بخش‌هایی از بدن که در نزدیکی لگن قرار دارند، مانند رحم و تخمدان‌ها در زنان و پروستات در مردان می‌پردازد. این نوع سونوگرافی معمولاً برای تشخیص مشکلات مرتبط با این بخش‌های بدن مانند توده‌های رحمی، توده‌های تخمدانی، التهابات و مشکلاتی که ممکن است منجر به عدم باروری شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکات مهم برای سونوگرافی شکم و لگن
در این نوع سونوگرافی برخی نکات مهم برای رعایت و اجرا وجود دارند. که عبارتند از:
|
سونوگرافی شکم |
سونوگرافی لگن |
| رعایت رژیم پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سنگین قبل از انجام سونوگرافی | رعایت دستورالعمل‌های خاص مربوط به زنان باردار یا زنان با مشکلات تخمدانی |
| انجام این سونوگرافی با معده خالی یا پس از حداقل ۶ تا ۸ ساعت از وعده غذایی آخر | اطمینان از خالی بودن مثانه قبل از انجام سونوگرافی |
| ممنوعیت مصرف آب یا مایعات برای مدتی قبل از انجام سونوگرافی | انجام این سونوگرافی با معده خالی یا پس از حداقل ۶ تا ۸ ساعت از وعده غذایی آخر |
| اطمینان از خالی بودن مثانه برای سونوگرافی افراد بالای ۴۰ سال | اطمینان از انجام سونوگرافی توسط یک پزشک متخصص و ماهر در این زمینه |
| انجام تست‌های پیش از سونوگرافی اگر درمان‌های خاصی انجام شده باشد مانند انجام اندوسکوپی | توجه به نکات و راهنمایی‌های خاص برای افراد با شرایط پزشکی خاص مانند اختلالات تخمدانی |
| توجه به رعایت راهنمایی‌های اختصاصی برای هر نوع سونوگرافی مانند سونوگرافی کبد یا صفراوی | رعایت همه دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های مربوط به مراحل پیش سونوگرافی مانند انجام آزمایشات پیش سونوگرافی |
| اطمینان از وجود تمامی گزینه‌های جایگزین برای زنان باردار یا شیردهی | مشاوره با پزشک در مورد هرگونه سوال یا ابهام درباره سونوگرافی |
| اطمینان از راحتی تنفس و کنترل نفس در طول انجام سونوگرافی | اطمینان از درک کامل هدف و نحوه انجام سونوگرافی توسط بیمار |
| رعایت همه دستورات و راهنمایی‌های تکمیلی پزشک در طول انجام سونوگرافی | توجه به هرگونه نکات و توصیه‌های خاصی که توسط پزشک معالج داده می‌شود. |
| اطلاع از هرگونه حساسیت یا عدم تحمل به اشعه‌های صوتی | آگاهی از هرگونه حساسیت یا عدم تحمل به اشعه‌های صوتی قبل از انجام سونوگرافی |
| اطمینان از درک کامل توضیحات پزشک درباره هدف و نحوه انجام سونوگرافی | اطمینان از رعایت همه مراحل پس از انجام سونوگرافی مانند استراحت و مصرف مایعات بیشتر |
| آگاهی از همه جزئیات و نکات قبل از انجام این سونوگرافی توسط پزشک | اطمینان از حضور همراه در صورت لزوم، به خصوص در موارد اضطراری |
| اطمینان از رعایت همه مراحل پس از انجام سونوگرافی مانند مصرف مایعات بیشتر و استراحت | اطلاع از همه جزئیات از جمله زمان مورد نیاز برای انجام سونوگرافی و زمانی که باید پس از آن صبر کنید. |
کلام آخر
در این مطلب به بهترین زمان سونوگرافی شکم و لگن اشاره شد. برای سونوگرافی از شکم و لگن حتماً از پزشک معالج مشاوره لازم را دریافت کرده و جهت چاپ سی دی سی تی اسکن به کلیشه و موارد دیگر به مراکز معتبر مراجعه کنید.
